İMAR AFFI/BARIŞI NEDİR?
İmar mevzuatına veya ruhsatına aykırı yapılara verilecek yapı kayıt belgesiyle vatandaşların sorunlarının çözülmesidir. Hedef vatandaşların devletle ihtilaflı durumunu ortadan kaldırmak, imara aykırı, ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı olan yapıların kayıt altına alınması yoluyla bu yapılara yasallık kazandırmak.
İMAR AFFI/BARIŞINDAN HANGİ YAPILAR FAYDALANACAK?
31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış kırsal ve kentsel alanlardaki tüm yapılar imar barışı kapsamındadır. Sadece Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörüm bölgesi ile İstanbul Tarihi Yarımada’nın Sultanahmet ve Süleymaniye çevresi ve Gelibolu Tarihi Alan’da belirlenen yerler bu kapsam dışındadır. Ayrıca başkasına ait taşınmazlar üzerinde yapılan yapılar ile hazineye ait olup sosyal donatı için tahsisli arazi üzerindeki yapılara yapı kayıt belgesi düzenlenemez..
HANGİ TARİHTEN ÖNCEKİ YAPILAR İMAR AFFI/BARIŞI KAPSAMINDADIR ?
11.05.2018 tarihinde yayınlanan 7143 sayılı Vergi ve diğer bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin kanunla 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununa aşağıdaki eklenen geçici maddede 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara yapılacak başvurular diye sınırlamıştır.Fakat bu sınırlamayı nasıl tespit edeceği hususunda bir bilgi bulunmamaktadır. Yani bir 2018 de yapılan bir yapı için yapı kayıt belgesi alınması halinde bunun nasıl tespit edileceği örneğin hava haritalarından mı kontrol edilecek buna ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
İMAR AFFI/BARIŞI BAŞVURULARI NE ZAMAN YAPILACAK?
Yapı Kayıt Belgesi için müracaatların 31/10/2018 tarihine kadar yapılması yapılması gerekmektedir.Başvuru süresini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Tekrar uzatma yetkisi bakanlar kurulunda olmasına rağmen vatandaşların geciktirmeden başvurularını yapması gerekmektedir.
İMAR AFFI/ BARIŞI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Yapı Kayıt Belgesi için yapı maliklerinden herhangi birisi veya vekili tarafından, e-Devlet üzerinden Yapı Kayıt Sistemindeki Yapı Kayıt Belgesi formunun doldurulması suretiyle müracaatta bulunulabileceği gibi kurum ve kuruluşlara başvurulmak suretiyle de müracaatta bulunulabilir.
Müracaatın e-Devlet üzerinden yapılması durumunda, Yapı Kayıt Belgesi formunun eksiksiz olarak doldurulmasından ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılmasından sonra, Yapı Kayıt Sistemi tarafından oluşturulan Yapı Kayıt Belgesi talepte bulunan yapı sahibince e-Devlet üzerinden alınır.
Müracaat kurum ve kuruluşlara yapılmış ise, Yapı Kayıt Belgesi formu müracaat sahibinin beyanına göre eksiksiz olarak doldurulur, Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılması sağlanır, Yapı Kayıt Belgesi formu sistem üzerinden onaylanmak üzere Müdürlüğe gönderilir ve formun Müdürlükçe onaylanmasından sonra bir örneği talepte bulunan yapı sahibine verilir.
BEDEL NASIL BELİRLENECEK?
Yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri ile binanın toplam yapı alanı dikkate alınarak hesaplanacak yapı yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, yapının konut veya ticaret olarak tek kullanımlı veya karma kullanımlı olup olmadığı da gözetilerek ve karma kullanımlı yapılarda konut ve ticari olarak kullanılan alanların arsa oranları ayrı ayrı dikkate alınarak konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş katsayısı ile çarpılması suretiyle belirlenecektir
Bu bedel
a) Yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri, ilgili belediyesinden temin edilen arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri esas alınmak suretiyle hesaplanır.
b) Yapının yaklaşık maliyet bedeli belirlenirken birim maliyet bedeli;
1) Tarımsal amaçlı basit binalar için 200 TL/ m2
2) 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için 600 TL/m2
3) 3-7 katlı binalar ve entegre sanayi yapıları için 1000 TL/m2
4) 8 ve daha yüksek katlı binalar için 1600 TL/m2
5) Lüks binalar, villa, alışveriş kompleksi, hastane, otel ve benzeri yapılar 2000 TL/m2
6) Güneş Enerjisi Santralleri (GES) 100.000 TL/MW
esas alınmak suretiyle hesap yapılıacak
Kayıt bedeli başvuru sahibi tarafından genel bütçeye kaydedilerek kentsel dönüşüm için kullanılmak üzere merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak.
ÖDEMELER NASIL YAPILACAK?
Vatandaşlar müracaatı yapacak, fakat başvuru esnasında parasını ödemek zorunda değil.31 Aralık’a kadar tek seferde ödeyebilecek. Başvuru yaptığı an ödemek zorunda değil.Bakanlar kurulu ödeme süresini de 1 yıl uzatmak konusunda yetkilidir.
YAPI KAYIT BELGESİNİŞ ALDIKTAN SONRA HERHANGİ BİR KURUMU BİLGİ VERMEK GEREKİYORMU?
Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır.
HAZİNEYE VE BELEDİYELERE AİT TAŞINMAZLAR ÜZERİNDE YAPILAN YAPILAR SATIN ALINABİLİRMİ?
—–HAZİNEYE AİT OLANLAR İÇİN
bu taşınmazlardan özel kanunları kapsamında kalan ve bu özel kanunlara göre değerlendirilmesi gerekenler dışında kalanlar Bakanlığa tahsis edilir. Tahsis işleminden sonra, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Rayiç bedel Bakanlıkça tespit edilir veya ettirilir. Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilir. Taksit tutarlarına ödeme tarihine kadar kanunî faiz oranının yarısı uygulanır .
—–BELEDİYEYE AİT OLANLAR İÇİN
Belediyelerin özel mülkiyetinde olan taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olan yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Böyle bir durumda, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bedeli ilgili belediyesine ödenmek kaydıyla taşınmazlar rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan bunlara satılır.
YAPI KAYIT BELGESİ ALINAN BİNANIN HERHANGİ BİR SEBEPLE VEYA DEPREMDEN ÖTÜRÜ YIKILMASINDAN DOLAYI OLUŞACAK CAN VE MAL KAYBI İÇİN İDARELERİN HERHANGİ BİR SORUMLULUĞU VARMI DIR?
Yoktur. Yapının depreme dayanıklılığı ve yapının fen ve sanat norm ve standartlarına aykırılığı hususu yapı malikinin sorumluluğundadır
YAPI KAYIT BELGESİNİN YASAYA AYKIRI BEYANDA BULUNULARAK ALINMASINININ TESPİT EDİLMESİ HALİNDE NE OLUR?
Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmesi safhasında yalan ve yanlış beyanda bulunulan husus Yapı Kayıt Belgesi bedelinin eksik olarak hesaplanması neticesini doğurmuş ise, eksik alınan bedel ilgilisinden alınır. Eksik alınan meblağın ilgilisince ödenmemesi halinde verilmiş olan Yapı Kayıt Belgesi iptal edilir ve daha önce yatırılmış olan bedel iade edilmez.
Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmesi safhasında e-Devlet sistemi üzerinden veya kurum ve kuruluşlara yapılan müracaatta yalan ve yanlış beyanda bulunanlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” başlıklı 206 ncı maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur.
Av.Özgür Yılmaz Biçen
